Bijbelzondag januari 2023: Over jou staat geschreven

Bijbelzondag – 22 januari 2023 – heeft als thema Over jou staat geschreven. Voortaan valt Bijbelzondag op dezelfde dag als de Zondag van het Woord van God van de Rooms-Katholieke Kerk. Voor Bijbelzondag zijn een filmpje, een dienstschets en kindermateriaal aan te vragen bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG). 

‘De Bijbel is er ook voor jou.' Dat willen we zeggen met het thema’, zegt NBG-directeur Rieuwerd Buitenwerf. ‘Een van de Bijbelteksten voor die zondag is Psalm 139 – een heel persoonlijke psalm. De dichter ervan is verwonderd dat God zo nabij en zorgzaam is. Probeer het eens', aldus Buitenwerf, ‘en lees deze Psalm. Het helpt je om te ervaren dat de Bijbel ook over jóú gaat. De Bijbel staat vol verhalen over mensen als u en ik. Mensen die vriendschap en verraad, vreugde en verdriet meemaakten. Hoe leefden zij hun leven met God? En wat kan dat voor mij betekenen?'

Materiaal en collecte 
Voor de viering van Bijbelzondag, de kindernevendienst, of een collecte voor het wereldwijde Bijbelwerk is informatie beschikbaar via: bijbelgenootschap.nl/bijbelzondag. 

Bijbelquiz in Powerpoint
De bekende NBG-Bijbelquiz is in een heel nieuw jasje gestoken. Er zijn er nu twee een over het Oude en een over het Nieuwe Testament. Elke vraag draait om een sleuteltekst en werkt met meerkeuzevragen. Beide Bijbelquizzen zijn als diapresentatie te downloaden via bijbelgenootschap.nl/bijbelquiz-formulieren. Eén persoon neemt als quizmaster de leiding. Na de meerkeuzevragen volgt direct een dia met het juiste antwoord, dus klik als quizmaster niet te snel door! Voor de deelnemers is er een scoreformulier.  

Iconische Bijbelillustraties werden wereldberoemd

Expositie in Zierikzee eert Kees de Kort

De onlangs overleden Kees de Kort is wereldwijd een van de meest verkochte Nederlandse illustratoren. Zijn bekende illustraties uit de Kijkbijbel zijn van 22 december tot en met 29 mei 2023 te zien samen met iconen in het Stadhuismuseum Zierikzee. Bij de heropening van deze expositie, Kees de Kort | Ikonen’, op 21 december, spreken onder meer NBG-voorzitter Karin van den Broeke en SGP-wethouder Paula Schot.

Generaties kinderen groeiden op met de Bijbelillustraties van kunstenaar Kees de Kort (1934-2022), die bekend werd door zijn baanbrekende werk voor het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG). De kracht en eenvoud van zijn tekeningen brengen de essentie van het Bijbelverhaal direct aan de kijker over. Volgens kenners geldt: 'De Kort schilderde geen plaatjes bij het verhaal, hij schildert het verhaal' en dat geldt ook voor iconen. In deze tentoonstelling – een productie van het Bijbels Museum en het Ikonenmuseum Kampen – hangen de moderne iconen van De Kort naast traditionele iconen. Beide kunstsoorten brengen belangrijke christelijke verhalen tot leven.

Wereldfaam
Kees de Kort begon als technisch tekenaar, maar besloot de Kunstacademie te doen. De 28-delige serie Wat de Bijbel ons vertelt maakte hem wereldberoemd. De Kort hierover in een interview: ‘Het was 1964. Een collega vertelde me dat hij tekeningen had gemaakt voor het NBG, vanwege een oproep om illustraties in te sturen over de Bijbel. Ik heb toen snel één tekening gemaakt, van Jozef en Maria onderweg naar Betlehem. En díé tekening werd gekozen.’ Wat de Bijbel ons vertelt werd in 1992 gebundeld tot Kijkbijbel. Er zijn (zie het In Memoriam over De Kort) in Nederland 3 miljoen exemplaren van de serie en de Kijkbijbel verkocht en ze werden in circa honderd talen vertaald.

Foto boven: Jezus is geboren, illustratie uit de Kijkbijbel  © Kees de Kort
Foto onder: Jozef en Maria op weg naar Betlehem, de winnende tekening van Kees de Kort © Kees de Kort

Paul Doth over de Bijbels in Brazilië:

‘Gelovig én rechtvaardig zijn, daar komt het op aan’

‘De gevangenen zongen een aantal liederen. Uit volle borst. Onvergetelijk om dat mee te maken!’ Paul Doth heeft de Braziliaanse gevangenis waar dit gebeurde voor altijd op zijn netvlies staan. Wat bracht hem daar, en waarom voert het NBG actie voor een project in de Amazone?

‘Brazilië is een totaal ander land dan Nederland of België’, zegt Paul Doth, Hoofd International Programme van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG). ‘Hier kunnen mensen terugvallen op allerlei sociale voorzieningen. In Brazilië is dat afwezig. Ik kwam op mijn reis mensen tegen die niet eens als inwoner van het land geregistreerd staan. En als zo iemand dan bij een ziekenhuis aanklopt om hulp, wil de dokter jou waarschijnlijk niet behandelen tenzij je veel geld betaalt.’

Een integrale manier van werken met de Bijbel
In juli bezocht Doth het land met NBG-voorzitter Karin van den Broeke. Doel van het bezoek was: zicht krijgen op wat in het Engels ‘holistic ministry’ heet. Deze holistische aanpak – ook wel ‘integrale aanpak’ genoemd – wil de héle mens bereiken, wil het Woord brengen én het Woord doen, in één beweging. Het Braziliaans Bijbelgenootschap, Sociedade Bíblica do Brasil (SBB), heeft daar ervaring mee. In allerlei projecten wordt samengewerkt met kerken, de overheid en hulpverleners. ‘In Nederland en Vlaanderen zijn we dat niet gewend, terwijl wereldwijd allerlei Bijbelgenootschappen zo werken’, zegt Doth. ‘Ook in ons land kan zo'n aanpak goed zijn voor mensen die het moeilijk hebben. Bijvoorbeeld voor migranten of voor klanten van de Voedselbank.’ ‘Je kunt mensen niet Gods zegen toewensen, zonder zelf te laten zien dat je je ook voor recht inspant’, zei directeur Erni Siebert van het SBB tegen Doth en Van den Broeke. ‘Dat raakte ons’, zegt Doth, ‘omdat we veel te zien en te horen kregen over hun integrale werkwijze. Ongeregistreerde mensen bijvoorbeeld, die geboren zijn in het oerwoud, krijgen hulp om zich alsnog te registreren.’

Veertigdagenthema NBG: ‘Wie is Jezus’

De veertigdagen- of lijdenstijd is traditioneel een tijd waarin veel christenen zich bepaalde dingen ontzeggen om zich te bezinnen op vragen die ertoe doen. Eén zo'n vraag koos het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) als thema voor deze periode: ‘Wie is Jezus?’ Daarover gaat het in het gratis dagboekje, in het paasproject voor kinderen en in de webinars voor voorgangers en andere theologen.

'"Wie zeggen jullie dat Ik ben?" Deze vraag van Jezus aan zijn leerlingen is vandaag even actueel als 2000 jaar geleden’, zegt NBG-directeur Rieuwerd Buitenwerf. ‘De weken vóór Pasen zijn een uitgelezen moment om stil te staan bij ons eigen antwoord. Het dagboekje werpt licht op het veelzijdige beeld van Jezus dat uit de evangeliën en de brieven in het Nieuwe Testament ontstaat. Ook teksten uit het Oude Testament die de eerste christenen in verband brachten met Jezus, komen langs. Een volledig plaatje van wie Jezus was en is, is waarschijnlijk onmogelijk te geven. Toch worden we uitgenodigd om telkens opnieuw antwoord te geven op die vraag.'

Dagboek ‘Wie zeg jij dat Ik ben?’
Het dagboekje ‘Wie zeg jij dat Ik ben?’ bevat voor elke dag in de veertigdagentijd een Bijbelgedeelte met korte uitleg en een vraag om over na te denken. Het boekje leidt lezers door het Oude en het Nieuwe Testament, waardoor ze steeds meer ontdekken over wie Jezus is. Het is gratis aan te vragen via bijbelgenootschap.nl/40dagenkerk.

Bijbel Basics Paasproject ‘Wie? Wat? Waar!’
Voor kinderen is er een paasproject van kinderdienstmethode Bijbel Basics: ‘Wie? Wat? Waar! Op zoek naar wie Jezus is.’ Daar hoort een boekje bij met dezelfde titel. Anne-Mareike Schol-Wetter: ‘De mensen in Jezus’ tijd waren vaak in de war over Hem. Was Hij een timmerman, een profeet, of de Messias? Of was Hij een bedrieger? In het project en het boekje wordt de sluier steeds verder opgelicht.’ Het project is gratis te downloaden via bijbelbasics.nl. Het boekje is vanaf 16 januari te bestellen in de NBG-webshop.

Webinars voor voorgangers
Bijbelwetenschappers Matthijs de Jong en Cor Hoogerwerf verzorgen twee webinars voor voorgangers en andere theologen bij het thema ‘Wie is Jezus’. Het eerste webinar is op 20 maart van 10-11 uur en gaat in op Jezus als lijdende Messias (Matteüs 16:13-21). Het tweede webinar is op 27 maart en behandelt hoe Jezus zich bekend maakte aan de Emmaüsgangers (Lucas 24:13-35). De webinars geven handvatten voor de toepassing van deze Bijbelpassages in preken en kringwerk en sluiten aan bij het paasproject van Bijbel Basics. Deelname is gratis; aanmelding gaat via /bijbelgenootschap.nl/40dagen.